Artyści na tropie znikającego miasta

Jednym z ważniejszych wątków międzynarodowego projektu „What’s next?”, współtworzonego przez Wrocławski Instytut Kultury, jest kreowanie bezpiecznej przestrzeni do refleksji, szczególnie w aktualnej sytuacji międzynarodowej. W sposób naturalny pojawiła się w naszych głowach nić łącząca powyższe kwestie z cieszącym się popularnością programem Barbary (siedzibą WIK-u), czyli „Znikającym miastem”.

W ramach cyklicznych spotkań wokół miasta nigdy nie skończonego – zawsze podlegającego przemianom i przekształceniom – wykładowcy i uczestnicy dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniami na temat stopniowego zanikania różnych elementów przestrzeni Wrocławia będącego dla mieszkańców i mieszkanek rodzaju oswojonego azylu.

Omawiane zespolenie programowe (projektu „What’s next?” i aktywności w Barbarze) stało się impulsem do zaproszenia Arka Pasożyta i Anastasii Zazuliak, na kwietniową rezydencję badawczą, w ramach której ujrzymy temat „Znikającego Miasta” z perspektywy artystycznej.

Kim są zaproszeni artyści i jakie działania zaplanowali w ramach artystycznych badań?

Arek Pasożyt jest artystą wizualnym. Działa na styku pól sztuki zaangażowanej społecznie, postsztuki, artywizmu i animacji kulturalnej. W 2010 r. sformułował „Manifest Pasożytnictwa” przedstawiający ideę jego działań jako artysty-pasożyta odnosząc się w ten sposób krytycznie do statusu artysty w społeczeństwie. W myśl zawartych w „Manifeście” idei, Arek Pasożyt mieszkał, żył i tworzył pasożytując przez cztery lata w kilkunastu miastach w galeriach, instytucjach i miejscach kultury. Z czasem jego działania przerodziły się w tzw. projekty żywicielskie. Na przełomie 2017 i 2018 roku, wraz z nasileniem protestów ulicznych, zaczął uczestniczyć w nich z „Obrazami Strajkującymi”. Tworzył i wystawiał w wielu miejscach w Polsce i na świecie. Doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych, Teologicznych i Artystycznych UMK w Toruniu.

• Przyjmując dotychczasową dawkę wiedzy na temat niknącego Wrocławia oraz przyglądając się tematom ujętym w aktualnym programie Barbary, Arek chciałby się skupić na interakcji między aspektami ekonomicznymi, które obecnie bada na polu sztuki, a odkrywanym zjawiskiem „Znikającego Miasta”. Interesują go mechanizmy ekonomiczne, które wywierają wpływ na Wrocław w ciągu ostatnich dziesięcioleci, zarówno pod względem przekształceń w przestrzeni miejskiej, jak i społecznej.
  
  

Drugą osobą, którą zaprosiliśmy do praktyki badawczej usytuowanej gdzieś pomiędzy nauką, sztuką oraz innymi aktywnościami kulturalnymi jest Anastasiia Zazuliak, fotografka urodzona w Tarnopolu w Ukrainie. Jej historia w Polsce zaczęła się w 2018 roku, kiedy była studentką wymiany na Uniwersytecie Łódzkim, a następnie praktykantką na międzynarodowym obozie letnim „Creative Summer” we Wrocławiu. Jest absolwentką Canon Student Development Program 2022 (Moduł 1 i 2) oraz VII Academy (poziom 2). W 2023 roku została stypendystką W/E Lab Foundation Fellowship (Flowland Foundation) i studentką Eddie Adams Workshop XXXVI (USA). Przez ostatnie 2 lata dokumentowała wpływ wojny rosyjskiej na naród ukraiński, aktualnie pracuje nad projektami personalnymi oraz jako freelance fotografka portretowa i reportażowa.

• Anastasiię fascynuje Port Miejski, gdzie chciałaby sfotografować „portret człowieka”, który za niedługo zniknie lub ulegnie transformacji w kogoś innego. Artystka planuje wejść do portu i pokazać za pośrednictwem swojego aparatu jego odmienną estetykę, moc i niedoskonałości. To nie wszystko, uwagę fotografki przykuwają też kioski, najbardziej ikoniczne miejsca na mapie dużych miast, które popadają w pustostan i zapomnienie. Dlaczego te blaszane, osiedlowe świątynie znikają naszej rzeczywistości? Dlaczego głównie spotykamy je na dworcach czy w centrach handlowych? Co to oznacza dla krajobrazu miasta, jaka epoka się kończy, a jaka zaczyna być może zobaczymy na fotografiach rezydentki.

Rezydencja „Znikające Miasto” jest częścią projektu „What’s next? Bezpieczne kulturowe multi-przestrzenie dla multidyscyplinarnej refleksji nad (post)wojenną i (post)kryzysową tożsamością europejską”, projektu stworzonego w partnerstwie zusa GmbH (Niemcy), Musiktheatertage Wien (Austria), Proto produkciia (Ukraina), Wrocławski Instytut Kultury / AIR Wro (Polska) i Fundacji Gabrieli Tudor (Rumunia). Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej.