Ćwiczenia z działań angażujących. Jak udała się 3. edycja Dwulatki?

W sobotę, 16 listopada, w Barbarze odbyło się podsumowanie projektu Dwulatka. Szkoła Praktyk Animacyjnych. Dwuletni kurs, realizowany wspólnie przez Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu oraz Wrocławski Instytut Kultury, skierowany był do osób chcących wzmocnić swoje umiejętności lub zdobyć doświadczenie w pracy ze społecznościami lokalnymi.

Podsumowanie było okazją do spotkania czterech grup, które w ramach części praktycznej Dwulatki zrealizowały swoje projekty. Na początku procesu do Dwulatki zgłosiło się aż 90 osób zainteresowanych animacją społeczno-kulturalną, z różnych miast: Bystrzycy, Opola, Polkowic, Pleszewa, Szczecina, a nawet Berlina. Kurs, w którym wzięli udział, obejmował spotkania i zajęcia z doradcami i trenerkami, które dzieliły się z nimi swoją wiedzą i doświadczeniami. Cykl edukacyjnych spotkań odbywał się w różnych interesujących miejscach, m.in. poznańskim Centrum Lotaryńska 6 i centrach inicjatyw lokalnych, a we Wrocławiu w centrach aktywności lokalnej, m.in. w OdNowa na placu Grunwaldzkim. Uczestniczki i uczestnicy Dwulatki podczas tych wizyt poznali sposoby pracy z lokalną społecznością, dowiedzieli się, jak umiejętnie określać jej potrzeby, rozwiązywać ewentualne konflikty i radzić sobie z trudnościami logistycznymi. Wiele z tych tematów znalazło swoje odzwierciedlenie w realizowanych przez zespoły projektowe inicjatywach.

Prezentacje realizowanych przez uczestniczki i uczestników projektów rozpoczęła wrocławska grupa „Młodzież robi różnicę!”. Jej działania skierowane były bezpośrednio od nastolatków – w odpowiedzi na pojawiający się coraz szerzej problem hejtu wśród młodych osób animatorki i animatorzy zaproponowali cykl spotkań wzmacniających. Zespół projektu zorganizował dla młodzieży w wieku 14-19 lat warsztaty w zakresie bezpieczeństwa oraz spotkania filmowe. Warto zauważyć, że w obliczu wojny na wschodzie Europy i idących w ślad za nią zmian w strukturze demograficznej naszego miasta, wśród młodych osób znaleźli się także Ukraińcy i Ukrainki. Całość projektu została zrealizowana na Popowicach, a jego filmowe efekty można obejrzeć na kanale YouTube Wrocławskiego Instytutu Kultury.

Celem poznańskiego „Łącznika – migranckiej pracowni twórczej” było wzmocnienie potencjału twórczego uczestniczek i uczestników, także tych z doświadczeniem migranckim. Był to cykl warsztatów i wydarzeń realizowanych w różnych lokalizacjach na terenie miasta. Stało się to okazją dla artystów i artystek do wypróbowania innych form twórczych niż te, z którymi obcują na co dzień. Absolwentki Dwulatki realizujące Łącznik w swoim podsumowaniu podkreślały problemy, z jakimi zmagały się w trakcie pracy – odpowiednio zdiagnozowany i opisany problem grupy, z którą pracowały, pozwoliłby na uzyskanie jeszcze większego zaangażowania i frekwencji.

Dowiodła tego także realizacja kolejnego z poznańskich projektów „DĘ! DĘBIEC”. – Hipotezy mogą rozmijać się z rzeczywistością, a projekty społeczne robimy przecież ze społecznością – mówiły w trakcie podsumowania animatorki. Pierwotny plan organizacji pokazu filmowego w okolicach dawnego kina, zostałw wyniku rozmów i spotkań z mieszkańcami porzucony na rzecz organizacji koncertu i spaceru wspomnieniowego po osiedlu. Okazało się to być strzałem w dziesiątkę, który spowodował zawiązanie wielu nowych znajomości, przyjaźni i wzmocnił poczucie wspólnoty na Osiedlu Dębiec.

Podobny efekt na innym poznańskim osiedlu, Kiekrzu, uzyskały animatorki projektu „Opowieści Kiekrza”. Etap diagnozy okazał się być punktem wyjścia do prowadzenia dalszych działań integrujących mieszkańców. Działaniem, które pozwoliło bliżej poznać mieszkańców i ich potrzeby był rozpoczynający projekt spacer sąsiedzki po miejscach, które dziś już są opuszczone, a w latach świetności przyciągały mnóstwo ludzi, w tym także turystów. Z szerokim odzewem spotkały się warsztaty plastyczne, których tematyka oscylowała wokół miejsc i tematów ważnych dla danej okolicy. Projekt nie tylko ukazał talenty uczestniczek i uczestników, ale i historię dzielnicy.

W drugiej części spotkania, w trakcie moderowanego przez Mateusza Nowackiego (Lotaryńska 6, Galeria Miejska Arsenał) panelu „Ćwiczenia z działań angażujących” próbowaliśmy znaleźć odpowiedź na pytanie, czym jest uspołecznianie kultury. Uczestniczki i uczestnicy zwrócili uwagę na zmiany w myśleniu o znaczeniu różnych instytucji (centra kultury, biblioteki), dzięki czemu np. zasoby należące do różnych jednostek miejskich można udostępniać mieszkańcom. Z nimi należy prowadzić i konsultować działania, bo przecież to dla nich są one realizowane. Wiele rozmów i spotkań z lokalną społecznością ujawnia nieznane dotychczas potrzeby. Wyraźnie przy tym wybrzmiała potrzeba wsłuchania się w głos mieszkańców, nie tylko przed przystąpieniem do projektu, ale też w trakcie jego realizacji.

Panelistki i paneliści – Olga Gulińska z Europejskiego Centrum Solidarności, Adam Kadenaci z Wolskiego Centrum Kultury i Joanna Wowrzeczka związana Uniwersytetem Śląskim i Świetlicą Krytyki Politycznej w Cieszynie – zgodnie zwracali uwagę na szczególną moc sieciowania osób animujących z różnych dzielnic i miast. Wrażliwość aktywistów i animatorów pomagają łączyć ze sobą ludzi pod kątem wspólnego działania, niezależnie od ich poglądów. Zasoby mogą mieć więc wymiar materialny, jak i niematerialny – innowacji społecznej. Dyskusja pokazała, jak ważną rolę w uspołecznianiu kultury mogą odgrywać instytucje publiczne, które mają szerokie możliwości wspierania mieszkańców zarówno od strony logistycznej, jak i formalnej.