Podsumowanie roku 2023: WSPARCIE
Miniony rok upłynął nie tylko pod znakiem warsztatów, szkoleń, wspólnych spacerów czy koncertów. W ciągu ostatnich miesięcy wspieraliśmy organizację integrujących inicjatyw na wrocławskich osiedlach oraz realizację pomysłów wydawniczych. Poza tym budowaliśmy bezpieczną przestrzeń do swobodnej pracy twórczej i inspirującej wymiany doświadczeń. Hasztag #wspieramkulturę nie jest w naszym przypadku pustą frazą, a hasłem, za którym kryje się sporo działań włączających, pomagających w rozwoju i rzucających światło na to, co poza głównym obiegiem.
Na lokalnym gruncie
Zacznijmy od programu wsparcia oddolnych inicjatyw lokalnych Mikrogranty, któremu właśnie minął szósty rok działalności! Trzy nabory przeprowadzone w 2023 roku zaowocowały wsparciem finansowym, organizacyjnym, logistycznym czy promocyjnym 40 z 210 zgłoszonych inicjatyw w ścieżce dla osób fizycznych i grup nieformalnych, nad którą pieczę sprawuje Wrocławski Instytut Kultury. Po wielu konsultacjach, warsztatach i spotkaniach informacyjnych, mieszkańcom i mieszkankom udało się zrealizować rozmaite międzypokoleniowe i międzykulturowe spotkania poza ścisłym centrum Wrocławia. Najpopularniejszymi formami wspólnego spędzania czasu były warsztaty rękodzielnicze, spacery przybliżające okoliczną faunę i florę, zajęcia teatralne, wokalne czy spotkania kulinarne. Wśród osób realizujących swoje pomysły pojawiło się 14 nowych liderek i liderów oraz 14 nowych grup nieformalnych, niebiorących dotąd udziału w programie – jak zaczynać z aktywnością na lokalnym gruncie, to właśnie przy wsparciu Mikrograntów!
W ubiegłym roku udało nam się również włączyć w działania osoby z doświadczeniem uchodźczym i/lub migranckim. Chcąc poszerzyć dostępność programu, zespół Mikrograntów nawiązał współpracę z Wrocławskim Centrum Rozwoju Społecznego i Stowarzyszeniem Nomada, dzięki któremu odbyły się tłumaczone na język ukraiński, białoruski i angielski konsultacje z nowymi mieszkańcami i mieszkankami. Podobnych spotkań możemy się spodziewać także w kolejnej edycji Mikrograntów!
Przenosząc się z wrocławskich osiedli do zakorzenionej w lokalności literatury – minął drugi rok, odkąd Wrocławski Program Wydawniczy trafił pod opiekę naszej instytucji. Jego głównym zadaniem jest wsparcie finansowe wydawnictw i organizacji pozarządowych wybiegających poza komercyjny rynek oraz związanych z Dolnym Śląskiem poprzez autorów i autorki lub podejmowaną tematykę. W ramach edycji 2023 dofinansowano i wydano 17 tytułów, m.in. ,,Harlender” autorstwa Cezarego Kaszewskiego, Anny Markowskiej i Cezarego Wąsa, ,,Antena Krzyku: Antologia 1986-1990” Wojciecha Kozielskiego czy czasopisma ,,ZAKŁAD.magazyn’’, ,,Rita Baum’’ i „Nietak!t”. Wyniki listopadowego naboru do edycji 2024 (w którym zgłoszono 21 propozycji) już wkrótce!
Działalność międzynarodowa
W swojej działalności staramy się sięgać poza Wrocław i Dolny Śląsk, umożliwiając wymianę artystyczną na poziomie zdecydowanie wykraczającym poza lokalność. Musimy przyznać, że minione dwanaście miesięcy były najgorętsze w kalendarzu programowym AIR Wro od czasu obchodów Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Tylko w tym roku zrealizowaliśmy projekty rezydencyjne i programy wsparcia, dzięki którym w twórczą podróż wyruszyło niemal 50 osób!
Zacznijmy od MagiC Carpets, czyli współfinansowanej przez program „Kreatywna Europa” i kierowanej przez Biennale w Kownie platformy, do której dołączyliśmy w 2022 roku. Jej głównym założeniem jest rozwijanie działań angażujących wschodzące talenty (osób kuratorskich i artystycznych) poprzez program rezydencji skupiających się na włączaniu społeczności lokalnych i pracy z przestrzenią miejską. W drugim roku trwania tego projektu kuratorka rezydencji Paulina Brelińska-Garsztka zaprosiła do współpracy cztery twórczynie: Stankę Soare (RO), Laurę Adel (PL), Mirunę Gheordunescu (lokalną artystkę wspierającą) i Teresę Stillebacher (AT). Rezydentki spotykały się i pracowały z wrocławską społecznością w ramach warsztatów, spacerów czy kolacji. Zaczęliśmy od serii warsztatów prowadzonych przez pochodzącą z Rumunii artystkę – Stankę Soare, która w projekcie „Przemysł dmowy” postanowiła nadać z pozoru niepotrzebnym i zapomnianym przedmiotom użytku codziennego nowe kształty i funkcje. Z kolei twórczyni wizualna, Laura Adel zaplanowała warsztaty połączone z artystycznymi interwencjami wokół tematu szeroko rozumianej typografii miejskiej. Jesienią we Wrocławiu rezydowała Teresa Stillebacher z kolektywem Aesthetic Athletics+. Zespół zbudował pawilon architektoniczny „all.cake.all.night” w Dziedzińcu Artystycznym HART hostelu, gdzie powstała otwarta kuchnia, zapraszająca osoby mieszkające na Nadodrzu (i nie tylko!) do wspólnego gotowania oraz rozmów przy jednym stole. Przed nami jeszcze wystawa „OSAD” w IP Studio (11-25.01.2024) zaplanowana jako zwieńczenie prowadzonego przez Laurę Adel cyklu czerwcowych warsztatów oraz indywidualnej pracy twórczej artystki.
Z kolei w ramach wieloletniej współpracy partnerskiej Drezna i Wrocławia były dwa pobyty rezydencyjne przeznaczone dla osób specjalizujących się w druku artystycznym. W kwietniu gościliśmy Karen Koschnick, malarkę i twórczynię kreatywnych technik druku, która rozwijała klasyczną grafikę warsztatową na Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta oraz w Domku Miedziorytnika, tworząc druki inspirowane wrocławską architekturą. W ramach rewizyty, podczas czterotygodniowego pobytu w drezdeńskiej pracowni Grafikwerkstatt, laborant grafiki w temcie zatytułowanym „Świt był szary i gorzki”. Swój pobyt zakończył wystawą prac dotykających delikatnych tematów ran oraz blizn ciała i duszy pozostawionych przez wojnę.
A teraz zupełna nowość w naszym programie: dwuletni międzynarodowy projekt, mający na celu wspieranie kreatywności i odwagi w sektorze kultury oraz stworzenie przestrzeni do refleksji nad nowymi formatami rezydencji i współpracy transgranicznej. „What’s next? Bezpieczne przestrzenie kultury dla multidyscyplinarnej refleksji nad (post)wojenną i (post)kryzysową tożsamością europejską” jest działaniem stworzonym wspólnie przez organizacje z pięciu krajów: Rumunii, Niemiec, Austrii, Ukrainy i Polski (czytaj: WIK). Planowany program zakłada organizacje spotkań, rezydencji i praktyk, zapewniając bezpieczną przestrzeń do pracy i artystycznych aktywności dla osób twórczych, aktywistycznych i obywatelskich w pięciu krajach europejskich. Już teraz znamy pierwszy zespół projektowy: Mariia Bakalo (UA), Ari David (RO) i Paulina Woźniczka (PL) wezmą udział w podwójnej rezydencji artystycznej „Culture Utopias” w Bukareszcie i Wrocławiu. Badawcza sytuacja skupiona będzie na europejskiej współpracy multidyscyplinarnej i refleksji nad tytułowymi „kulturalnymi utopiami” przyszłości.
Bez wątpienia to jednak rozpisany na 15 miesięcy program „Czyje głosy są słyszane?” był największym projektem rezydencyjnym, który mieliśmy przyjemność realizować do tej pory. I niezwykle ważnym. Podejmował tematy migracji osób twórczych, praktyk włączania mniejszości w działania kulturalne na równych zasadach i prezentowanie ich społeczeństwu większościowemu. W 2023 roku, wspólnie z nordyckimi partnerami, zorganizowaliśmy 12 rezydencji artystycznych, a osoby, które brały udział w projekcie, zostały wybrane spośród ponad 160 zgłoszeń! W otwartym naborze wybrano sześć osób artystycznych z Polski: Anastasię Jechorek, Dawida Puszyńskiego, Kate Ngan Wa Ao, Saitip Majewską, Oleksandrę Balytską, Viktoriię Tofan i z Norwegii: Kine Michelle Bruniera, Lill Yildiz Yalcin, Aliona Pazdniakova, Yachi Shian-Yuan Yang, Ingrid Frivold, które zaproszono na miesięczne pobyty rezydencyjne po obu stronach Morza Bałtyckiego. Osoby z Polski wyjechały do Hvitsten, a te z Norwegii przyjechały do Wrocławia. Efekty polsko-norweskich rezydencji prezentowane były podczas sierpniowego festiwalu Hvitsten Salong 2023 oraz podczas wystawy o ten samej nazwie, co program, finiszującej wymianę osób artystycznych w galerii BWA Studio (10.11-31.12). Organizowane przez nas, Hvitsten Salong (Hvitsten/NO) i Safemuse (Oslo/NO) metaprzedsięwzięcie nie byłoby możliwe bez wsparcia kuratorskiego Jona Lundella w Hvitsten i Agaty Ciastoń we Wrocławiu. Projekt „Czyje głosy są słyszane? Program wymiany dla zagranicznych artystów z Polski i Norwegii” współfinansowany był przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Mechanizmu Finansowego EOG 2014-2021 w ramach programu „Kultura”.
Wracając do znanych i lubianych – po raz kolejny dzięki programowi Kultura Mobilna (za nami 7 edycja!). Tylko w tym roku do udziału w otwartym naborze zgłoszono 31 wniosków. Komisja wybrała pięć propozycji: wizytę studyjna i spotkania networkingowe z NUS COOPERATIVA Macieja Kowalczyka i Marcina Dominiaka; kulinarny performans w ramach foodculture days Art Bienniale Mai Renn i Piotra Matkowskiego; realizację kostiumów ze szklanymi elementami do spektaklu tanecznego Vivian Fredrich według projektu Uli Gołdasz, udział muzycznej grupy Akademii Muzycznej im. K. Lipińskiego we Wrocławiu w składzie: Karol Knapiński, Olgierd Żemojtel, Karolina Kułaga, Jan Styczyński i Michał Kram w międzynarodowym koncercie przy użyciu prototypowej technologii NMP (networked music performance) oraz autorska wystawa Tomasza Opanii w Bostonie. Uwaga, kolejny nabór do tego projektu rusza już w lutym 2024!
